SİYAMİ AKYEL/MİLLİ GAZETE
Mehmet Çağlayan hoca, son devrin önemli âlimlerinden birisidir. Şark ulemasının önde gelen ilim ehlinden olan merhum hocaefendi, özellikle “Ehl-i Sünnet Akaidi” eseriyle ön plana çıkmış, şarkta başladığı ilmi mücadelesi İstanbul’da nihayete ermiştir.
1923 yılında Muş iline bağlı Ortakent köyünde dünyaya geldi. İlk ilmini bölgenin önemli fakihlerinden Mustafa hocaefendiden aldı. Babasının medresesindeki ilk ilim tahsilinde Kur’an-ı Kerim, lügat, sarf ve nahiv ilimlerini okuduktan sonra, babasının haricinde aynı medresedeki hocalardan da ders okudu. Daha sonra, Bitlis vilayetinin Norşin Medresesi’nde eğitimine devam etti.
Norşin Medresesi’nde merhum Şeyh Takıyyuddin ve Şeyh Maşuk efendilerin yanında dokuz yıl öğrenim gördükten sonra askerlik vazifesini yerine getirdi. Bu süreçte kaybettiği dört yıllık zamanı telafi etmek için eğitimine ara vermeden devam etti. Bu dönemde merhum Muğakomlu İbrahim hoca, Muhammed Mahfuz hoca ve Yusuf hoca yanında ilim tahsiline devam etti. Fıkıh, tefsir ve hadis ilimlerinde araştırma yapmak üzere İslâm âlemini ziyaret ederek burada ilim ehliyle hemhâl oldu.
1949 yılında babası Mustafa hocanın vefat etmesi üzerine Kıyık köyünde bulunan babasının medresesine dönerek 1954 yılına kadar burada ders vermeye devam etti. Değişik illerde müftülük yaptıktan sonra 1979 yılında Niğde Müftülüğü’ne atandı. Buradan emekli oldu.
1986 yılında İstanbul’a yerleşip ilmi çalışmalarına burada devam etti. Mehmet Çağlayan hoca, “İslam’ın izzetini, nefislerimizin izzetinden üstün tutmalıyız. Ancak bunu başarırsak Allah’ın inayetine mazhar olabiliriz” sözünü sıkça tekrar eden ve tembihleyen hocaefendi, Ehl-i Sünnet itikadını yılmadan savunan ender icazetli din adamlarındandır.
6 Nisan 1999 yılında İstanbul’da vefat etti. İstanbul Küçükçekmece’ye bağlı Sefaköy Mezarlığı’na defnedildi.
EHL-İ SÜNNET AKAİDİ
Mehmet Çağlayan hocaefendinin kaleme aldığı “Ehl-i Sünnet ve Akaidi” isimli kitabı, Ehl-i Sünnet’in tanımını, ilmi usulünü, temel esaslarını, İslâm tarihindeki seyrini ve önemli şahsiyetlerini ele alarak detaylarıyla işlemekte, Ehl-i Sünnet’e yöneltilen ilmi dayanaktan yoksun iddia ve ithamları delilerle reddetmektedir. Bu eser, Mehmet Çağlayan hocanın baş eseridir.
Mezkûr eserde Mehmet Çağlayan hoca, günümüzdeki dinde reformistlere ve müçtehitlik taslayan günümüz reformistlerine şöyle cevap vermektedir: “Günümüzde müçtehit imamların eserleri doğru dürüst bir şekilde okumaktan aciz bazı kimseler, müçtehitlik iddia etmekte ve şer’i hükümleri doğrudan doğruya Kur’an-ı Kerim ve hadislerin meallerinden çıkarmaya yeltenmektedirler. Bu nev-zuhurlar halef ve selef ulemasına hatta mezhep imamlarına bile dil uzatmakta, kendilerini onların seviyelerinde görmeye çalışmaktadırlar. İslâm âleminin gülistanında öten bülbülleri taklit ederek kendilerince hükümler çıkartmaya çalışan bu viranelerde öten baykuşlar, İslâm’ın temel akidesini sarsmakla birlikte Müslümanların amel ve akidede selef ve halefe olan güven ve bağlılıklarını yıkmaya çalışmaktadırlar.”
Eserleri:
Mehmet Çağlayan hocanın “Ehl-i Sünnet Akidesi” eserinin dışında “İslâm’da Mezhepler”, “İslâm’da Eğitim”, “Ehli Sünnet Soruşturması”, “İslâm Hukuku Doktrini”, “İslâm ve Çağdaş Hukuk”, “İslâm Hukukunda Sünnetin Yeri”, “İslâmî Harekette Ulema”, “Şark Uleması”, “Fıkıh ve İçtihad” ve “Hatıralarım” adlı eserleri vardır.
Allah-u Teâlâ, rahmet etsin.
